یکی از مشکلاتی که به ندرت برای خودروها به وجود می آید، چسبیدن یاتاقان های میل لنگ یا شاتون هاست. این مشکل که به آن گیرپاژ یا قفل شدن موتور ماشین نیز می گویند باعث خرابی و حتی سوخته شدن موتور خودرو شده و هزینه های سنگینی را بر جای خواهد گذاشت.
هر چند این مشکل به ندرت می تواند برای خودروها به وجود آید، اما آشنایی با دلایل و هم چنین نحوه صحیح مواجه با آن می تواند تأثیر زیادی در نگهداری خودرو داشته و دانش فنی شما را نیز افزایش دهد. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم به بررسی دلایل گیرپاژ کردن ماشین پرداخته و روش های جلوگیری از آن را نیز معرفی کنیم. تا انتها با ما همراه باشید.
منظور از قفل شدن موتور ماشین یا گیرپاژ کردن چیست؟
همان‌طور که گفته شد، گیرپاژ که به اشتباه گیرپاچ نیز تلفظ می شود به معنی چسبیدن میل لنگ یا شاتون هاست. این مشکل به دلیل قفل شدن قطعات موتور در یکدیگر رخ می دهد که افزایش دمای پیشرانه را در پی خواهد داشت. برای جلوگیری از انبساط پیستون در این شرایط، سیلندر گرمای به وجود آمده از احتراق موتور را به سرعت عبور داده و باعث خنک سازی موتور می شود. در صورتی که سیلندر نتواند خنک سازی را به شکلی صحیح انجام دهد، پیستون های داخل آن دچار گیرپاژ شده و از حرکت خواهند ایستاد. در این مواقع موتور خودرو دچار قفل شدگی شده و آسیب های مختلفی به آن وارد می شود.
نحوه شناسایی قفل کردن موتور ماشین
برای اینکه متوجه شوید موتور خودروی شما دچار گیرپاژ شده است یا خیر، کافی است دنده را در حالت 5 قرار داده و ماشین را هل دهید. در صورتی که خودرو به راحتی به حرکت درآید، موتور مشکلی نخواهد داشت اما در صورتی که ماشین به هیچ عنوان حرکت نکرد، باید احتمال داد که موتور گیرپاژ کرده است. البته توجه داشته باشید که این روش تنها مخصوص خودروهای دستی است.
نحوه شناسایی گیرپاژ کردن ماشین
دلایل گیرپاژ و قفل شدن موتور ماشین
سوختن موتور، گیرپاژ کردن یا قفل شدن ماشین، بنا به دلایل مختلفی می تواند رخ دهد. در ادامه به بررسی کامل این دلایل می پردازیم.
استفاده از روغن موتور بی کیفیت
شاتون ها برخلاف سوپاپ، پیستون و یاتاقان ها، به ندرت نیاز به تعویض شدن دارند. در صورتی که از این قطعه به درستی نگهداری شود، هیچ گاه نیازی به تعویض آن نخواهید داشت. یکی از نکات نگهداری این قطعه، استفاده از روغن موتور مناسب و با کیفیت است. در صورتی که از روغنی مناسب موتورهای چهار زمانه استفاده نمایید، این قطعه عملکرد صحیحی داشته که از قفل شدن موتور ماشین جلوگیری می کند.
کاهش سطح روغن موتور
علاوه بر کیفیت مناسب روغن موتور، سطح مناسب آن نیز تأثیر زیادی در جلوگیری از گیرپاژ کردن ماشین دارد. در صورتی که سطح روغن موتور پایین بیاید، پیستون ها خشک کار می کنند که این موضوع باعث افزایش دمای آنها خواهد شد. توصیه می کنیم برای جلوگیری از گیرپاژ کردن ماشین، حتماً سطح روغن موتور را به صورت مرتب بررسی نمایید.
استفاده از روغن موتور با کیفیت
کم شدن آب رادیاتور
از دیگر دلایل قفل شدن موتور ماشین، کاهش سطح آب رادیاتور است. این موضوع باعث داغ شدن موتور خواهد شد که تأثیر زیادی در گیرپاژ کردن آن خواهد داشت.
احتراق ناقص
در صورتی که مخلوط سوخت خودرو به اندازه کافی متراکم نشود و احتراق ناقص صورت گیرد، پیستون و سوپاپ ها دچار آسیب دیدگی خواهند شد. نتیجه این مشکل توقف خودرو به صورت متناوب و قفل شدن موتور ماشین است.
خرابی پمپ بنزین
یکی از اصلی ترین دلایل گیرپاژ کردن ماشین، نرسیدن سوخت است. قطعه مهمی که وظیفه انتقال سوخت را بر عهده دارد، پمپ بنزین است که هر گونه مشکل در آن، می تواند باعث قفل کردن موتور ماشین شود. خرابی پمپ بنزین حاصل از فرسودگی، کارکرد طولانی و خرابی سوکت یا فیوز آن است.
سایر دلایل قفل شدن موتور ماشین
- خالی بودن باک
- بالا رفتن بیش از حد دور موتور
- خرابی و بد کار کردن دینام
- وجود مشکل در باتری
- کثیفی بیش از حد فیلتر هوا
- فشار پایین سوخت
- عدم روان کاری مناسب قطعات موتور
- استفاده از تسمه های فرسوده
- وجود مشکلات در جرقه زنی شمع ها
نشانه های قفل شدن موتور ماشین
گیرپاژ کردن خودرو با نشانه های مختلفی همراه است. این نشانه ها حاصل از خرابی قطعات مختلف ماشین بوده که آشنایی با آنها تأثیر زیادی در عیب یابی موتور و شناسایی مشکل خواهد داشت.
روشن شدن چراغ چک
اولین نشانه گیرپاژ کردن ماشین، روشن شدن چراغ چک است. عامل اصلی این موضوع می تواند کاهش سطح آب رادیاتور باشد.
خروج دود سفید مایل به آبی از اگزوز
خارج شدن دود با رنگ های مختلف از اگزوز، نشان دهنده مشکلات خاصی در بخش های خودرو است. در صورتی که دود خارج شده رنگی سفید و متمایل به آبی داشته باشد، دلیل آن می تواند فرسودگی واشر سرسیلندر، سوختن روغن هیدرولیک، سوختن مایع خنک کننده و … باشد که تمامی آنها باعث قفل شدن موتور ماشین خواهند شد.
یاتاقان زدن موتور
از دیگر نشانه های مشخص قفل شدن موتور ماشین، یاتاقان زدن است. در مقالات قبل به صورت مفصل در خصوص این مشکل صحبت کرده ایم که برای افزایش اطلاعات می توانید آن را مطالعه نمایید.
روش های پیشگیری از قفل شدن موتور ماشین
- جلوگیری از خالی شدن کامل باک
- انجام سرویس های دوره ای
- افزودن مایع های انژکتور شور
- تعویض به موقع فیلتر بنزین و فیلتر هوا
- توجه به روشن شدن چراغ چک
- تعویض به موقع روغن موتور و توجه به سطح آن
- رانندگی با دور موتور پایین و سرعت استاندارد
- سرویس رادیاتور و سیستم خنک کننده
- توجه به نشتی روغن
- کنترل سطح مایعات خودرو
- بررسی منظم واشر سرسیلندر
نشانه های قفل کردن موتور ماشین
جمع بندی
قفل شدن موتور ماشین یکی از مشکلات جدی خودرو بوده که می تواند خسارات زیادی را به وجود آورد. آشنایی با دلیل این مشکل و هم چنین روش های جلوگیری از آن تأثیر زیادی در نگهداری مناسب خودرو خواهد داشت. در صورتی که هنگام رانندگی با مشکل گیرپاژ کردن ماشین مواجه شدید، چراغ راهنمای خودرو را روشن کرده و در مکانی مناسب خودرو را پارک نمایید و با مرکز امداد رسانی خودرویی تماس بگیرید.
جانبی موتور