مزیت مکانیکی
نسبت نیروی خروجی به نیروی ورودی اعمال شده بر دستگاه مکانیکی است. با وجود مزیت مکانیکی ، نیروی ورودی کوچک می تواند نیروی خروجی بزرگی تولید کند در سیستم فرمان، راننده نیروی نسبتا کمی را بر فلکه فرمان وارد می کند ، اما نیوری بسیار بیشتری به چرخها وارد می شود تا آنها را بپیچاند . مثلا هر گاه نیروی معادل 50 نیوتون به فلکه فرمان وارد شود ، ممکن است نیروی در حدود 1200 نیوتون یا بیشتر به چرخها برسد . این افزایش ناشی از مزیت مکانیکی یا نسبت فرمان جعبه فرمان است . – نسبت فرمان تعداد درجاتی است که فلکه فرمان باید بچرخد تا بتواند چرخهای جلو را به اندازه یک درجه بپیچاند در شکل 12 فلکه فرمان باید 5ر 17 درجه بچرخد تا چرخهای جلو را 1 درجه بچرخاند در این حالت نسبت فرمان 1: 5ر17 است.- نسبت فرمان، بسته به نوع خودرو و کار آن تغییر می کند نسبتهای فرمان متداول از حدود 1: 24 در جعبه فرمان های غیر دستی در تغییر است هر چه نسبت فرمان بزرگتر باشد ، فرمان دادن به چرخها راحت تر است . اما وقتی نسبت فرمان بزرگتر باشد ، فلکه فرمان را باید بیشتر چرخاند تا چرخها به اندازه معین بپیچند . مثلا اگر نسبت فرمان 1: 24 باشد راننده باید فلکه
فرمان را 24 درجه بچرخاند تا چرخهای جلو 1 درجه بچرخند . اما وقتی نسبت فرمان 1:
14 باشد کافی است فلکه فرمان فقط 14 درجه بچرخد تا چرخهای جلو به اندازه 1 درجه
بپیچند. – نسبت فرمان بر اساس میله بندی فرمان و نسبت چرخدنده جعبه فرمان تعیین می
شود نسبت میله بندی فرمان در جعبه فرمانهای هزار خاری به طول نسبی هزار خوار و شغالدست
بستگی دارد (شکل 1 ) وقتی طول این دو مساوی باشد ، نسبت میله بندی
فرمان 1:1 است اگر طول هزار خواری دو برابر طول شغالدست باشد ، نسبت میله بندی
فرمان 1:2 است . در این حالت به ازای هر درجه چرخش هزار خواری، شغالدست و چرخها دو درجه می چرخند. – نسبت چرخدنده در جعبه فرمان هزار خواری به زاویه و گام دندانه های حلزونی و تاج خروسی بستگی دارد در جعبه فرمان اره ای، نسبت فرمان براساس تعدا
دنده های پینیون تعیین می شود هر چه تعدا دنده های پینیون کمتر باشد، نسبت فرمان
بزرگتر است .
شکل 1 – نسبت فرمان. برای آنکه چرخ های جلو 1 درجه بپیچند فلکه فرمان باید 17.5 درجه بچرخد.
نسبت فرمان متغیر
بسیاری از جعبه فرمانها نسبت فرمان متغیر دارنددر این نوع جعبه فرمانها ، با تغییر وضعیت فلکه فرمان ، نسبت به امتداد مستقیم،نسبت فرمان تغییر می کند تغییر متداول نسبت فرمان از 11:6 به 13:1 است (شکل 2 )در 40 درجه نخست چرخش فلکه فرمان در هر یک از دو جهت ، نسبت فرمان ثابت می ماند .با نسبت فرمان بالاتر کنترل فرمان در هنگام رانندگی در بزرگراهها بهتر می شود.
وقتی فلکه فرمان بیش از 40 درجه چرخید (شکل 2 ) ، نسبت فرمان کاهش می یابد نسبتفرمان یا پینتر به رانندگی در شهر ، در حین پیچیدن یا پارک کردن ، کمک می کند دراین حالت میزان چرخش فلکه فرمان برای انجام این کارها کاهش می یابد .
شکل دندانه های
چرخ دنده سبب ایجاد نسبت فرمان متغیر می شود . در جعبه فرمان ساچمه ای (شکل 3 )دندانه های میانی تاج خروسی از دندانه های کناری بزرگترند. وقتی شانه ای مارپیچفرمان به اندازه کافی حرکت کرده باشد که دندانه های کناری را درگیر کند مزیتمکانیکی اهرم بندی تغیر می کند در این هنگام با ادامه حرکت شانه ای مارپیچ فرمان ،تاج خروسی بیشتر حرکت می کند . در جعبه فرمان اره ای ، شکل دندانه های دنده شانه ای می تواند نسبت فرمان متغیر را ایجاد کند .
شکل 2 – رابطه یا نسبت بین چرخش فلکه فرمان و حرکت چرخ های جلو در پیچیدن به راست و چپ.
شکل 3 – چپ شکل دندانه ای شانه ای مارپیچ فرمان و تاج خروسی برای ثابت بودن نسبت فرمان . راست شکل دندانه ها برای متغیر بودن نسبت فرمان
میله بندی فرمان
میله بندی فرمان جعبه فرمان را به
شغالدست های چرخ جلو متصل می کندشکل2
این میله بندی را می توان چنان تنظیم کرد که چرخ های جلو به صورت مطلوب میزان شوند . سر های میل فرمان ها به واسطه ساچمه هایی که در کاسه جای می گیرند به شغال دست ها متصل می شوند شکل 4 این سیبکها را سیبک فرمان می نامند .
آنها از سیبک مورد استفاده در سیستم
تعلیق جلو(سیبک طبق) کوچکترند، اما ساختمان مشابهی دارند .- در میله بندی فرمان
متوازی الاضلاع ، سیبک بغل شاسی و سایر قطعات به واسطه بوشهای
لاستیکی به هم متصل می شوند این بوشها با نوسان یا حرکت قطعات می پیچند . آنها
نیروی کمکی ایجاد می کنند که به صاف شدن چرخها پس از پایان پیچ کمک می کند
روغنکاری این بوشها سبب بکسوواد کردن و سایش زود هنگام آنها می شود.
شکل 4 – سیبک ها ی چپقی قابل تنظیم
جانبی موتور