ال90ایران خودرو یا پارس خودرو؟

به گفته كارشناسان قرارداد توليد تندر 90 تنها قراردادي است كه درتاريخ 50 ساله صنعت خودروي كشور، قرار بود اجراي آن با 60 درصد توليد داخل آغاز شود و البته اولين قراردادي است كه با آغازثبت نام ازمتقاضيان خريد تندر 90 دراواخر سال 85 كل ميزان تعيين شده براي عرضه درهمان روزهاي ابتدايي، پيش فروش شد و ايران خودرو و پارس خودرو متعهد شدند به ترتيب 50 و 25 هزاردستگاه تندر 90 را به مشتريان تحويل دهند.
پارس خودرو با درک صحيح از توانمندي هاي خود و چاشني دورانديشي، نيمي از تعهدات شرکت رقيب را تعهد کرد و با تاسيس خط توليدي پيشرفته، رباتيک و اختصاصي براي توليد تندر90، توانست توليد اين خودرو را شروع کند. اما شرکت ايران خودرو که در خط توليد پيکان و تنها با اتکا بر تخصص نيروي انساني خود اقدام به توليد دستي اين خودرو کرد، گويي از ياد برده بود که توليد خودرو در سطح بين المللي و با کيفيت روز دنيا نياز به تجهيزات، برنامه ريزي و دقت عمل در تعهدات بعمل آورده دارد.
بروز برخي مشكلات در سر راه اين دو خودروساز از جمله نظارت رئيس مابانه رنوپارس، مانع از تحقق اين اهداف و در نتيجه باعث انتقاد خريداران شد، تا آنجا كه محرابيان وزير صنايع، خودروسازان را به واردات تندر براي پاسخگويي به نياز مشتريان تهديد كرد و از آنها خواست تا هرچه سريعتر نسبت به انجام تعهدات خود عمل كنند.
وزير صنايع و معادن همچنين در چند مصاحبه دليل اصلي کاهش توليد تندر90 را مربوط به عمل نکردن شرکت رنوپارس به برخي از بندهاي قراردادش با ايران دانست و کارشناسان صنعت خودروسازي کشور نيز بارها اين موضوع را تصديق و تبيين کرده اند که وجود شرکتي واسطه به نام رنوپارس نه تنها راه را براي توليد اين خودرو تسهيل نمي کند، بلکه باعث کند شدن روند توليد اين خودرو و برخوردهاي سليقه اي و افزايش قيمت هاي تمام شده نيز مي شود.
بحث مربوط به تامين قطعات تندر90 نيز داستان ديگري است. تا آنجا که شرکت رنوپارس با برخوردهاي سليقه اي هر از گاهي به بهانه هاي واهي ( و گاها درست از قبيل بدهي ايران خودرو به اين شرکت) عرضه قطعات مورد نياز را متوقف مي کرد. همچنين از آنجايي که بخشي از قطعات مورد نياز اين خودرو از قطعه سازان داخلي تامين مي شد در بسياري از موارد نبود يک بخش متمرکز مديريتي و بي طرف باعث مي شد روند توليد اين خودرو به خطر بيفتد و گاهي کاملا قطع شود . تا آنجا که مسيح تفرشي مدير عامل شرکت پارس خودرو در مصاحبه اي علت اصلي توقف خطوط تندر90 را در مقطعي از زمان، نبود قطعاتي عنوان کرد که از جانب قطعه سازان گروه صنعتي ايران خودرو تامين مي شد.
بر اساس آمار ارائه شده توسط سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران، از زمان آغاز توليد خودرو تندر90 در شرکت هاي ايران خودرو و پارس خودرو، در کل تعداد 64 هزار و 415 دستگاه تندر90 در شرکت پارس خودرو و 50 هزار و 968 دستگاه در شرکت ايران خودرو توليد شده است، و سهم شرکت پارس خودرو و ايران خودرو در توليد تندر90 در سال 88 به ترتيب 25 هزار و 117 دستگاه پارس خودرو و 7هزار و 847 دستگاه ايران خودرو بوده است و تا پايان ارديبهشت سال جاري نيز پارس خودرو 4 هزار و 13 دستگاه و ايران خودرو 2 هزار و 10 دستگاه تندر توليد کرده است.
شرکت پارس خودرو به عنوان سردمدار پيشنهاد تمرکز مديريت در توليد تندر90 از 2 سال قبل اقدام به مطرح سازي و پيگيري اين موضوع نمود. موضوعي که از ابتدا مورد توجه اين شرکت و عدم توجه و استقبال شرکت رقيب بود.
مسيح تفرشي مدير عامل شرکت پارس خودرو در جدي ترين اظهار نظر رسمي خود همواره مباحث مربوط به ضرر ده بودن توليد تندر90 با شرايط فعلي و واسطه گري رنوپارس را مطرح مي کرد، طي مصاحبه اي گفته بود: هر چند که در ابتدا طرح تمرکز توليد مشترکا با شرکت ايران خودرو مطرح شده بود اما مشکلات به وجود آمده در توليد تندر موجب شده تا شرکت پارس خودرو در اين خصوص خواستار تمركز مديريت شود. وي افزوده بود: در حال حاضر مالكيت اين پروژه ملي مشخص نيست، به همين دليل ايران خودرو،پارس خودرو و گروه خودروسازي سايپا، سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران، وزارت صنايع و معادن، رنو و رنوپارس هر كدام خواهان مديريت بخشي از اين پروژه هستند که با توجه به نگاه هاي متفاوت به اين پروژه توليد اين خودرو با مشکلاتي مواجه شده است که به صلاح صنعت خودروسازي کشور نيست.
هر چند نگاه دلسوزانه مدير عامل پارس خودرو ستودني است، اما نبايد از ياد ببريم که شرکت پارس خودرو نيز در انتهاي اين نگاه صنعت دوستانه خويش، نيم نگاهي به توليد بيشتر، کيفيت بالاتر و در نتيجه سود دهي بالاتر دارد.
در اين بين نجم الدين مدير عامل شرکت ايران خودرو در اظهارات خود، بحث تمرکز توليد را بي اساس و منافي منافع مجموعه تحت مديريت خود دانست. نجم الدين در يکي از مصاحبه هاي خود در پي اعلام نارضايتي مردم از نحوه توليد و عرضه تندر90 ايران خودرو گفته بود: اگر نتوانيم به تعهدمان در تحويل بموقع تندر90 ، عمل کنيم حتما رضايت مشتري را جلب مي کنيم و خودرو ديگري مي دهيم يا همين خودرو، توليد و تحويل مي شود. در پي اين مصاحبه وي درباره تمرکز توليد تندر 90 در يکي از شرکت هاي ايران خودرو يا پارس خودرو گفت :‌ برنامه اي نداريم و قبول هم نداريم که اگر تندر 90 در يک کارخانه توليد شود ، اقتصادي تر خواهد بود هر چند با افزايش توليد تندر 90 در ايران خودرو ، توليد اين محصول سودآورتر خواهد شد.
به نظر مي رسد اظهار نظر هاي اين مدير صنعتي ، در بين عدم توانايي توليد اين خودرو با تيراژ مناسب و ترس از دست رفتن بازار اين خودرو و همچنين ديگر خودروهاي هم طراز و هم قيمت تندر90 ، يکي از مهمترين دلايل مخالفت اين شرکت با طرح تمرکز مديريت توليد تندر90 در يکي از شرکت هاي خودرو سازي است.
در پي ارسال پيشنهاد تمرکز مديريت توليد تندر90 در يکي از شرکت هاي ايران خودرو و پارس خودرو، به دستور محرابيان وزير جوان و با انگيزه صنايع ، از سال گذشته کار گروهي به عنوان شوراي سياست گذاري خودرو تشکيل شد و اين شورا يکي از اولين و مهمترين مباحث کاري خود را تصميم گيري در مورد اين طرح قرار داد به نحوي که بارها بحث در رابطه با تمرکز توليد تندر90 در اين شورا مطرح شد و شنيده ها حاکي است در يکي از آخرين جلسه هاي اين شورا زماني که مقرر شده بود بحث در رابطه با تمرکز مديريت توليد تندر 90 به سرانجام برسد يکي از مديران ارشد شرکت ايران خودرو به بهانه اي جلسه را ترک کرده و ديگر به اين جلسه باز نگشته است.
در پي تشکيل چند جلسه تخصصي و پس از قبول تلويحي رنوپارس مبني بر کناره‌گيري از تامين قطعات اين خودرو و سخناني که در مورد وحدت مديريتي اين پروژه بيان شد، بوجود آمدن رقابتي چشمگير بين پارس‌خودرو و ايران‌خودرو بديهي به نظر مي رسيد. در اين ميان پارس خودرو سکوت را انتخاب کرد و ايران خودرو به اشتباه سعي در نشان دادن توانايي هايي کرد که بيشتر به خودزني اي آشکار مي ماند. درج پنج خبر از جانب پنج مقام مختلف ايران خودرو در هفته گذشته با عناوين «توليد تندر90 در ايران خودرو 3 برابر شد»، «براي توليد 3 خودرو روي پلت‌فرم ايکس90 با رنو توافق کرده‌ايم» «قرارداد تندر90 بايد اصلاح شود» «گارانتي تندر 90 ايران خودرو پنج ساله شد» و«تاکيد ايران‌خودرو بر عرضه گسترده قطعات تندر90» اشتهاي ايران خودرو را براي در اختيار گرفتن اين پروژه نشان داد.
همانگونه که پيش بيني مي شد سازمان گسترش و نوسازي صنايع با تمرکز مديريت توليد، فروش و خدمات پس از فروش در گروه خودروسازي سايپا موافقت کرد و اين خبر به سرعت در ميان اصحاب رسانه ، مردم و صاحبان صنايع پخش شد. اين خبر در بسياري از سايت هاي خبري و همچنين پورتال رسمي سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران نيز درج شد. اما از همان دقايق ابتدايي درج اين خبر، تلاشهايي از جانب عده اي منصوب به گروه صنعتي ايران خودرو در جهت تغيير اين خبر آغاز شد. به نحوي که شرکت ايران خودرو در اقدامي با درج خبري با عنوان” تمركز توليد تندر90 منتفي است ” شروع به انجام تحرکاتي در جهت اعتراض به اين خبر کرد.
شايد بتوان از مواردي همچون رباتيک بودن خطوط توليد پيشرفته پارس خودرو در توليد تندر90 نسبت به خطوط دستي ايران خودرو، بنيه مالي قوي پارس خودرو نسبت به ايران خودرو در راه تامين قطعات مورد نياز، شاخص هاي کيفي متفاوت محصول توليدي پارس خودرو و ايران خودرو، رضايت مشتريان از محصول پارس خودرو و همچنين اقبال عمومي جهت تهيه محصول اين شرکت در مقايسه با شرکت رقيب به عنوان اصلي ترين دلايل کارگروه خودرو سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران در تخصيص مديريت توليد تندر90 به پارس خودرو نام برد.
گفتني است طبق اسناد موجود در اختيار خبرنگار آريا توافق نامه اي به تاريخ 12/3/89 ميان گروه خودروسازي ايران خودرو و گروه خودروسازي سايپا منعقد و به امضاي اکثريت اعضاي اين دو قطب خودروساز کشور رسيده و نيز اين صورتجلسه در نامه اي در تاريخ 25/3/89 از سوي مجيد هدايت رئيس هيات عامل سازمان گسترش و نوسازي صنايع به مديران عامل ايران خودرو و سايپا ابلاغ شده است که در متن اين نامه مسئله «تمرکز توليد، فروش، خدمات پس از فروش و … کليه محصولات تحت پلاتفرم ايکس 90 در گروه خودروسازي سايپا(پارس خودرو)» قابل اجرا و لازم الابلاغ به بخشهاي ذيربط عنوان شده است.
از طرفي هم اخباري مبني بر موافقت مدير عامل جديد رنو پارس با تمرکز توليد اين خودرو به گوش مي رسد.