بیشتر باتری هایی که امروزه متداول اند از نوع «عمری» اند. باتری عمری، تا هنگامی که کار می کند، نیاز چندانی به نگهداری ندارد. اما در باتری های قدیمی و بعضی از باتری های سنگین، باید به صورت ادواری سطح آب باتری را وارسی و کمبود آن را جبران کرد. قطب های باتری، حتی باتری های عمری، همواره در معرض خوردگی اند و باید به صورت معمول آنها را با آب گرم شست و روی آنها گریس مخصوص مالید. تمیز نگه داشتن بدنه به ویژه درپوش باتری به کاهش آهنگ تخلیه خود به خود باتری کمک می کند
وضعیت شارژ باتری بسیار مهم است و به طور کلی توصیه می شود که وضعیت شارژ باتری هرگز، به مدت طولانی، کمتر از 70% نباشد زیرا در این صورت سولفات روی صفحه های باتری سخت می شود و به دشواری می توان باتری را دوباره پر کرد. اگر قرار است باتری به مدت طولانی (بیش از چند هفته) در انبار نگهداری شود باید گاه و بی گاه آن را پر کرد.در این مورد توصیه های مختلفی وجود دارد، اما هر شش هفته یک بار پر کردن باتری معقولی است.
عیوب باتری
هر وسیله برقی ممک است دو عیب اصلی پیدا کند: قطعی مدار یا اتصال کوتاه. باتری هم از این قاعده مستثنی نیست، اما ممکن است عیب های دیگری مانند خالی شدن یا کاهش ظرفیت نیز پیدا کند. غالبا ریشه مشکلی را که در باتری پیدا می شود باید در جای دیگری مثلا در سیستم باتری پر کنی جستجو کرد. در جدول زیر همه مشکلات متداول باتری های سرب-اسیدی، همراه با علت های آنها ذکر شده است. باتری های جدید را نمی توان تعمیر کرد. راه برطرف کردن بسیاری از مشکلات ذکر شده در جدول زیر تعویض باتری است. در صورتی که باتری سولفاته شده باشد، گاهی اوقات می توان با استفاده از جریان بسیار کم و به مدت طولانی باتری را دوباره زنده کرد. استفاده از جریانی معادل 1/40 ظرفیت آمپر ساعت باتری یا در حدود 0.02 جریان راه اندازی سرد، به مدت 50ساعت، می تواند مفید واقع شود.
جدول مشکلات متداول باتری های سرب-اسیدی
| پایین بودن وضعیت شارژ | خرابی سیستم باتری پر کنی- جریان کشی نا خواسته از باتری(برق دزدی)- رقیق شدن آب باتری – مناسب نبودن باتری برای کاربرد مورد نظر |
| پایین بودن ظرفیت | پایین بودن وظعیت شارژ- خوردگی قطب های باتری- وجود ناخالصی در آب باتری- سولفاته شدن- کهنه شدن باتری- ریزش مواد فعال از روی صفحه ها |
| جوش آوردن باتری | بیش از اندازه پر شدن |
| اتصال کوتاه کردن خانه باتری | آسیب دیدگی صفحه ها و عایق ها- جمع شدن مواد فعال در رسوب گیر باتری |
|
قطعی مدار خانه باتری |
شکستن تسمه های متصل کننده- بیش از اندازه سولفاته شدن- بسیار پایین رفتن سطح آب باتری |
| کوتاه شدن عمر مفید باتری |
بالا رفتن دما- بیش از حد پایین بودن ظرفیت باتری- ارتعاش بیش از حد- آلوده شدن آب باتری- استفاده نکردن از باتری به مدت طولانی- بیش از اندازه پر کردن باتری |
پر کردن باتری سری- اسیدی
توصیه های سازندگان مختلف در مورد پر کردن دوباره باتری اندکی متفاوت است،اما روش های زیر قابل استفاده است و نباید مشکلی ایجاد کند. در بخش باتری های سرب- اسیدی بازده باتری را شرح دادیم و با توجه به این تعریف بدیهی است که در فرایند پر کردن مجدد مجدد باتری باسد ظرفیت آمپر ساعتی مورد استفاده در هنگام تخلیه، به علاوه مقداری بیشتر برای جبران تلفات، اعاده شود. بنا بر این آشکار است که پرسش اصلی در مورد پر کردن باتری میزان پر کردن نیست، بلکه آهنگ پر کردن مورد سوال است.
توصیه قریمی دایر بر آن بود که باتری را باید با جریانی معادل 0.1 ظرفیت آمپر ساعتی آن، به مدت 10 ساعت یا کمتر، پر کرد. در این توصیه فرض شده که ظرفیت آمپر ساعتی باتری بر اساس بیست ساعت تعیین شده است و با استفاده از جریانی معادل 0.1 این جریان، ضریب شارژ نیز در نظر گرفته می شود.این رقم هنوز معتبر است، اما چون امروزه همیشه از ظرفیت آمپر ساعتی باتری استفاده نمی شود، استفاده از روش دیگری برای تعیین آهنگ پر کردن باتری ظرورت دارد. یکی از راه های متداول پر کردن باتری با جریانی معادل 1/16 ظرفیت ذخیره، باز هم به مدت تا 10 ساعت است. بدیهی است که اگر باتری نیمه پر باشد، نصف این زمان برای کامل پر کردن آن کافی است.
استفاده از آهنگ های باتری پر کنی بالا بهترین روش افزایش عمر باتری است. اما پر کردن باتری با هر یک از آهنگ های یاد شده مستلزم در اختیار داشتن منبعی با شدت جریان خروجی ثابت است. غالبا استفاده از منبعی با ولتاژ خروجی ثابت بهتری راه پر کردن باتری است. در این روش دستگاه باتری پر کن، مثلا دینام اتومبیل، ولتاژ ثابتی دارد و وضعیت شارژ باتری، میزان جریان کشی آن را تعیین می کند.غالبا این سریع ترین راه برای پر کردن باتری خالی است. در شکل زیر دو روش پر کردن باتری نشان داده شده است. در این شکل رابطه بین ولتاژ و جریان باتری پرکنی نیز مشاهدی می شود. اگر از ولتاژ ثابتی کمتر از 14.4 ولت استفاده شود، دیگر باتری گاز تولید نمی کند و این روش، به ویژه برای باتری های بسته، مناسب است. معمولا توصیه می شود که باتری بیش از 7 ساعت در معرض پر کردن قرار نگیرد.پر کردن سریع روشی است که در بسیاری از کارگاه ها متداول شده است. این روش بهترین روش باتری پر کنی نیست، اما اگر درست به کار گرفته شود و زیاد تکرار نشود، برای باتری ها مناسب است.
شکل 1
نکته اصلی در پر کردن سریع باتری این است که دمای باتری نباید از 43 درجه سانتیگراد بالاتر برود. در مورد باتری های بسته جلوگیری از تولید بیش از حد گاز و افزایش فشار در باتری بسیار مهم است. با استفاده از جریانی در حدود 5 برابر جریان «معمول» باتری پر کنی، می توان در مدت تقریبا یک ساعت، باتری را تا 70-80% ظرفیت کامل پر کرد. در جدول زیر روش های مختلف پر کردن باتری سرب- اسیدی به اختصار آمده است.
جدول روش های مختلف پر کردن باتری
| ولتاژ ثابت (حداکثر 14.4 ولت) | همه باتری ها را در هفت ساعت یا کمتر پر می کند، بدون اینکه خطر بیش از حد پر شدن باتری وجود داشته باشد. |
| جریان ثابت | جریان ایدئال 1/10 ظرفیت آمپر ساعتی یا 1/16 ظرفیت ذخیری یا 1/40 جریان راه اندازی سرد |
مدت پر کردن تا 10 ساعت یا متناسب با وضعیت اولیه باتری
جانبی موتور